HAVAYOLU İŞLETMELERİNDE STRATEJİK YÖNETİM UYGULAMALARININ KABİN EKİBİ DAVRANIŞLARINA ETKİSİ: TÜRK HAVA YOLLARI ÖRNEĞİ

Özet

İnsanların savaşlar ve diğer gelişmeler karşısında yaşamda kalmaları önem arz eden bir konu olmuştur. İlerleyen yıllarda bu konu yönetim anlayışı ile ele alınmıştır. Pratik ve teorik anlamda gerçekleşen birikimler sonucu yönetim kavramı ortaya çıkmıştır. Yönetim, birtakım amaçlara ulaşma adına öncelikle insan kaynakları alanı olmak üzere, hammadde, alet-teçhizat, demirbaş, ekonomik kaynakların ve yardımcı malzemelerin nihai zaman faktörü birbiri ile uyumlu ve etkin kullanılmasına imkân tanıyan kararların alınmasını hedeflemektedir. Yönetim kavramları arasında birçok bileşen olmakla birlikte bunlardan birisi de stratejik yönetimdir. Stratejik yönetimde ana amaç, örgüt faaliyetlerine yönelik stratejilerin bulunması, irdeleme sonucunda uygulanması, sonuçlarının da izlenerek kayıt altına alınması ve değerlendirilmesi koşulu ile proaktif yönetim anlayışı oluşturmaktadır. İnsanlar ulaşım sağlama adına deniz, kara ve hava yollarını tercih edebilmektedir. Hava yolu bu konuda sıkça tercih edilen seyahatler arasındadır. Sadece Türkiye’de hava yolu işletmelerini tercih eden yolcu sayısı mayıs ayı sonu rakamları incelendiğinde 2022 yılının ilk 5 ayında Türkiye’de 57 milyon yolcu hava yolunda seyahat etmiştir. Bu taşımada ise binlerce kabin görevlisi görev almıştır. Hava araçlarında gereken güvenlik ve emniyet önlemlerinin uygulanması ve yolcu konforundan sorumlu olan görevliler kabin görevlisi veya kabin memuru olarak adlandırılmaktadır. Hava araçlarında görev alan kabin görevlileri etkin role sahiptir. Bu süreçlerde uçuşların konforlu, güven ve emniyetli biçimde gerçekleştirilmesi adına hava aracında kabin bölümünde görev almaktadır. Bu çalışmada stratejik yönetim uygulamaları kapsamında hava yolu işletmeleri tarafından uygulanan faaliyetlerin kabin görevlileri davranışlarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada havacılık sektöründe faaliyet gösteren THY firmasında görev yapan kabin görevlileri çalışmaya katılmıştır. Çalışmada 8 sorudan oluşan anket formu oluşturulmuş ve kabin görevlilerine iletilmiştir. Çalışmada araştırma sorularını yanıtlayan 18 kabin görevlisinin cevapları dikkate alınmıştır. Çalışmaya katılanların %88,8’i kadın, %55,5’i 36-45 yaş aralığında, %61,1’i lisans mezunudur. Ayrıca katılımcıların %77,7’si işletmesinde stratejik yönetim uygulamasının mevcut olduğunu belirtmiş ve işletmede uygulanan stratejik yönetim uygulamalarının personellerin %50’sini etkilediği görülmüştür.